Manerheedekontoor

Önj Tjüschlönj laawe fjouer önjerkånde autochtoone (foon dåt üüljgriiksch uurd „booget heer ål sunt üülje tide“), nasjonååle manerhäide/följksfloose 

• da Dånsche önj Söödslaswig,
• da Frasche,
• da tjüsche Sinti än Roma,
• än da Lausitzer Sorbe.

Da foue önj Tjüschlönj döör di bund än da lönje besuner schööl än stipe. 

Aw e grün foon e Europäisch Charta foon da regjonåål unti manerhäidespräke wårde önj Tjüschlönj da spräke foon da fjouer nasjonååle manerhäide ( Dånsch, Nord- än Saterfrasch, Boome- än Needersorbisch än dåt Romnes foon da Sinti än Roma) schööld. Uk di regjonåålspräke Needertjüsch (plååttjüsch) as döör e Charta schööld. Da, wat plååttjüsch snååke, hiire ai tu en nasjonåål manerhäid: Needertjüsch wårt ouers as regjonåålspräke önjerkånd.

Dåt bekånen tu manerhäid/följksfloose as önj Tschüschlönj fri. Da tååle san bloots taksiird. Dåt lait deerönj, dåt da manerhäide önj e nasjonåålsosialistisch måchthiirschaft ferfülit wörden san än ouers nuch aw grün foon följskruchtlik betånken. Dåt  Europäisch roomeoueriinjkaamen for di schööl foon nasjonååle manerhäide läid fååst, dåt enarken persöönlik enschiise koon, weer hi unti jü tu en manerhäid hiirt. Dåt koon di stoot ai indreege, kontruliire unti önjfächte.

Tu da autochthoone, nasjonååle manerhäide/följksfloose teele manerhäide/fölkjfloose, wat döör da ütwirkinge foon e europäisch histoorie, döör naie gränse än oudere histoorische kääre schååft wörden san unti fölke önj Europa, wat uler en äinen stoot grünläid hääwe än aw et gebiit foon en stoot as manerhäid laawe. 

Jü Charta foon da autochthoone, nasjonååle manerhäide/följksfloose önj Europa der FUEN – Förderalistisch Union Europäische Fölkjfloose, e tåågeforiining foon da manerhäide önj Europa, deet jü definitsjoon for: 

Uner en autochtoon, nasjoonååle manerhäid/följksfloose ferstoont huum en floose,

• Wat önj en gebiit foon en stoot tuhuupe unti straild booget.
• Wat foon e tål latjer as as dåt ouder följk önj di stoot.
• Wat bürger foon di stoot as. 
• Wat ouer generasjoone ouerwach åltens deer önj dåt gebiit booged heet.
• Wat ham foon da oudere stootsbürger döör ethnisch, spräklik unti kulturel unerschiiset än wal, dåt et sü blaft.

Ütnoome san da Sinti än Roma, wat üt histoorische grüne ai önj jare önjståmt gebiit booge. Da tjüsche Sinti än Roma önj Tjüschlönj san as manerhäid önjerkånd, hüwälj ja önj latje floose ålewäägens önj Tjüschlönj ferstraild laawe. 

Autochthoone, nasjonååle manerhäide/följksfloose wårde unerschiised foon inwanerer (uk allochthoone/naie manerhäide nåmt), wat ai tradisjonel önj Tjüschlönj laawe.